انواع تحقيق براساس هدف و غايت

تحقيق را به شيوه هاي مختلف و از نقطه نظرهاي متفاوت طبقه بندي نموده اند اين طبقه بندي ها عبارتنداز: تقسيم بندي تحقيق براساس هدف و غايت، براساس زمان گردآوري اطلاعات، از نظر اجرا، براساس رابطه بين متغيرها و … . كه در انجام پايان نامه كارشناسي ارشد مديريت و انجام پروپزال كارشناسي ارشد مديريت به همين صورت مي باشد.

در تقسيم بندي تحقيق براساس هدف، اختلاف نظر بين نويسندگان رشته هاي مختلف وجود دارد. عده اي در اين تقسيم بندي به دو نوع تحقيق كاربردي و بنيادي معتقدند. برخي محققين ديگر در  تقسيم بندي تحقيق براساس هدف انواع تحقيق را به سه دسته تقسيم نموده اند. البته بايد توجه داشت كه نويسندگان گروه دوم كه معتقد به سه نوع تحقيق هستند، تنها يك نوع روش تحقيق به دو نوع تحقيق گروه اول افزوده اند، يعني تمامي نويسندگان در اين تقسيم بندي در دو روش بنيادي و كاربردي مشترك اند و اجماع نظر دارند. مثلاً برخي به تحقيق عملياتي تأكيد دارند، عده اي بر تحقيق و توسعه تأكيد دارند و عده اي بر تحقيق ارزيابي تأكيد دارند كه ذيلاً هر يك از آنها تشرح مي شوند:

1. كاربردي (applied research): آن است كه نتايج آن براي تسهيل عمليات اجرايي و يا حل مشكلات به كار مي رود، مسائل و مشكلاتي كه به طور معمول در بلند مدت بايد حل شوند. هدف اين تحقيق رشد و بهتر كردن يك محصول يا روال يك خدمت و به طور خلاصه آزمون مفاهيم نظري و مجرد در موقعيت هاي واقعي است.
2. بنيادي (fundamental research): هدف آن در مرحله اول حل مشكل اجرايي نيست، بلكه يافتن پاسخ براي پرسش علمي است. البته ممكن است نتايج اين تحقيق در مراحل بعدي براي امور اجرايي به كار رود، اما در ابتداي امر، هدف آن گسترش نظريه ها از طريق كشف ويژگي هاي عمومي و يا مشترك پديده ها يا اصول كلي آنها است.

تحقيقات مطرح شده در تقسيم بندي تحقيق براساس هدف

تعريف ساير تحقيقات مطرح شده در تقسيم بندي تحقيق براساس هدف:

• عملياتي: براي مسائل و مشكلاتي به كار مي رود كه در كوتاه مدت بايد حل شوند.
• ارزيابي: وقتي تحقيقي براي بررسي و ارزيابي اثرات توصيه هاي تحقيقات كاربردي انجام مي شود، آن را پژوهش ارزيابي مي نامند.
• تحقيق و توسعه: عبارتست از فعاليت هاي تحقيقاتي سيستماتيك كه با هدف توليد مواد و تكنولوژي جديد، به كارگيري روش ها و خدمات جديد و بهبود اساسي در توليد بر مبناي نتايج به دست آمده از تحقيقات و تجربيات كاربردي، انجام مي شود.

♣ مقاله مرتبط: طبقه بندي تحقيق براساس زمان گردآوري داده ها

اگر هدف را چيزي بدانيم كه با انجام تحقيق مي خواهيم به دست آوريم، اين دسته بندي برحسب چيزهاي مختلفي كه در نظر است از تحقيق به دست آيد، صورت مي گيرد كه از طرف دانشمندان مختلف، به طور متفاوت بيان شده است. در يك جمع بندي، انواع آن بدين شرح ذكر مي شود: ۱) اكتشافي، ۲) توصيفي، ۳) برآوردي، ۴) ارزش يابي، ۵) تبييني.

1. تحقيق اكتشافي: شامل كوششي است براي تصميم گيري در مورد اين كه آيا پديده اي وجود دارد يا خير؟ اين تحقيق مي تواند به صورت بسيار ساده تا بسيار پيچيده صورت گيرد.
2. تحقيق توصيفي: شامل آزمايش يك پديده براي بيان تعريف كامل تري از آن يا تفاوت آن با ساير پديده ها مي باشد. توصيف ويژگي هاي كل جمعيت يك جامعه نيز از اين نوع تحقيق مي باشد. اين تحقيق مي تواند درباره ي يك موضوع يا فرد يا يك حادثه در زماني كه اطلاعات جمع آوري مي شوند، به كار رود.
3. تحقيق برآوردي: اين تحقيق تنها موقعيت پديده را در يك زمان توصيف مي كند. اين روش فرضيه اي را پيشنهاد نمي كند، روابط متغيرها را مورد ارزيابي قرار نمي دهد و براي اقدامات بعدي توصيه اي نمي كند، بلكه صرفاً موقعيت موجود را توصيف مي كند.
4. تحقيق ارزش يابي: اين تحقيق با ارزشگذاري درباره فوايد اجتماعي، به مطلوب بودن يا مؤثر بودن يك فرآيند محصول يا برنامه مي پردازد و به كاربرد يافته هاي خود توجه دارد.
5. تحقيق تبييني (تفسيري يا توضيحي): شامل آزمايش رابطه علت و معلولي بين دو پديده يا بيشتر است.

منبع: modirama.ir

فروشگاه محصولات دانشي مديراما (خلاصه كتاب، مباني نظري، پك مقالات، پايان نامه، ترجمه مقاله، مقاله بيس، پرسشنامه و كتاب هاي مديريتي)

كانال تلگرام مديراما